Przedmiotem analizy są tutaj wszystkie aktualnie dostępne literackie dzieła narracyjne Umberta Eco jako różne przejawy tak zwanej powieści profesorskiej. Wychodząc od fundamentalnego pojęcia Professorenroman, autor dowodzi, że żadna z powieści włoskiego autora nie stosuje się do tego gatunkowego wzorca. Niezbyt przydatne do ich analizy okazują się także pojęcia academic novel i campus novel. Misję popularyzacji, najczęściej własnych, badań naukowych realizuje Eco wykorzystując, w powieściach najróżniejsze literackie, synkretyczne i nieliterackie formy gatunkowe: z przeszłości i współczesności. Sprawdza również w praktyce powieściopisarskiej, w zależności od potrzeb, teoretyczne koncepty literaturoznawcze własne i cudze. Cechą charakterystyczną niektórych jego powieści jest ich poznawcza nadinformacyjność, która nie ułatwiając ich odbioru, sygnalizuje równocześnie problemy metodologiczne i metodyczne nurtujące humanistyczne badania naukowe.